Sầu riêng được biết đến là loại quả có mùi thơm đặc biệt và được trồng nhiều ở vùng đất đỏ bazan. Những năm gần đây, do nhiều nguyên nhân nên giá sầu riêng giảm mạnh so với những năm trước. Năm nay, giá sầu riêng Đắk Lắk có giá giảm một nữa so với cùng kì năm ngoái, làm cho nhiều chủ vườn lo sợ sẽ không có những thương lái đến mua. Thời điểm này, tại đây đang là thời điểm thu hoạch và sầu riêng năm nay rất được mùa. Nhưng vì chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch Covid – 19 nên gặp nhiều khó khăn trong khâu tiêu thụ.
Giá thấp chưa từng có
Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) tỉnh Đắk Lắk, địa phương có 12.224 ha sầu riêng, trong đó diện tích cho sản phẩm 5.216 ha, sản lượng 103.209 tấn. Sầu riêng được trồng khá phổ biến ở tất cả các huyện trên địa bàn tỉnh, nhưng tập trung nhiều ở các huyện Krông Pắk, Krông Năng, Buôn Hồ, Cư M’gar.
Ông Trần Nhất Duy (ngụ xã Ea Phê, huyện Krông Pắk), cho biết gia đình có hơn 3 tấn sầu riêng Ri6 đã đến vụ thu hoạch. Tuy nhiên, ông Duy lo lắng vì ảnh hưởng dịch bệnh thương lái miền Tây không đến cắt hàng như mọi năm. “Hiện người trồng sầu riêng đang thấp thỏm, đứng ngồi không yên, vì nếu không cắt kịp thì cây nuôi không được và sang năm cây yếu, năng suất sẽ đạt thấp”, ông Duy lo lắng.
Tương tự, ông Nguyễn Thanh Trúc (ngụ huyện Krông Năng, Đắk Lắk), cho biết gia đình cũng có hươn 4 tấn sầu riêng Ri6 đến thời điểm thu hoạch nhưng không có thương lái đến mua. “Mọi năm các thương lái đến từng gia đình từ đầu mùa để mua nguyên vườn với giá cao. Tuy nhiên năm nay giá thấp kỷ lục nhưng vẫn không thấy thương lái nào đến”, ông Trúc nói.
Chia sẻ của thương lái
Bà Nguyễn Thị Phụng (thương lái buôn sầu riêng ở thị trấn Phước An, huyện Krông Pắk), cho biết năm ngoái giờ này hàng Ri6 là 50.000-60.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch năm nay giảm một nửa mà vẫn không ai dám ôm hàng, vì dịch bệnh, xe vận chuyển khó khăn.
“Giá Ri6 hạ một nửa còn sầu riêng truyền thống thì rụng đầy vườn không ai quan tâm. Các nhà vườn phải đem bán dọc các con đường với giá từ 10.000-15.000 đồng/kg”, bà Phụng nói. Theo Hội cây ăn quả của tỉnh Đắk Lắk, hiện nay sản lượng sầu riêng Ri6 và sầu riêng truyền thống của các hội viên tầm 1.000 tấn.
Trước đây, vùng nguyên liệu sầu riêng của hội chủ yếu bán cho các tỉnh phía Nam; trong đó có phối hợp với tỉnh Sóc Trăng; cung cấp sản phẩm để phục vụ cho sản xuất bánh pía. Nhưng hiện giờ các tỉnh đều thực hiện Chỉ thị 16; nên xe vận chuyển trái cây không vào được tỉnh. Trong khi Đắk Lắk lại không có kho cấp đông đủ lớn để dự trữ, bảo quản sản phẩm hỗ trợ cho nông dân. Hiện sầu riêng của bà con rụng nhiều nhưng không ai mua.
Đưa ra các phương án hỗ trợ bà con
Hiện nay, các loại sầu riêng như Dona da xanh, Monthoong, Ri6… trồng tại Đắk Lắk; phần lớn được doanh nghiệp thu mua để xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch. Trước tình hình dịch bệnh Covid-19, Trung Quốc càng kiểm soát chặt hơn; quy trình nhập khẩu nông sản nên tình hình xuất khẩu sầu riêng của tỉnh sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Huy Hoàng, Trưởng phòng NNPTNT huyện Krông Pắk; cho biết địa phương đã đề xuất với Sở Công Thương; Sở NNPTNT tỉnh xây dựng giải pháp hỗ trợ tiêu thụ cho bà con; trong trường hợp dịch bệnh. Đại diện Sở NNPTNT tỉnh Đắk Lắk cũng cho biết; ngay từ đầu vụ thu hoạch đơn vị đã có văn bản đề nghị các địa phương; báo cáo tình hình sản xuất, tiêu thụ nông sản trong tình hình dịch Covid-19.
“Sở đã yêu cầu UBND cấp huyện chủ động xây dựng các phương án; và kế hoạch tiêu thụ nông sản kịp thời ứng phó với dịch Covid-19. Đồng thời, tổng hợp khả năng dự trữ của các kho cấp đông, trữ lạnh; bảo quản nông sản của các doanh nghiệp trên địa bàn để sẵn sàng sử dụng; hoặc huy động hỗ trợ các địa phương khác khi cần thiết. Trên cơ sở dữ liệu đó, ngành nông nghiệp sẽ chủ động phối hợp với các đơn vị; địa phương liên quan trong việc triển khai các hoạt động kết nối; thúc đẩy tiêu thụ nông sản mùa vụ của địa phương”, đại diện Sở NNPTNN Đắk Lắk nói.
Sầu riêng – Cuộc cách mạng về thu nhập
Krông Păk, vùng trọng điểm sầu riêng của Đắk Lắk đã vào vụ thu hoạch hơn nửa tháng. Hương thơm của loại trái cây đặc sản vương vấn trên suốt quãng đường hơn 13km của QL26, đoạn từ xã Ea Kênh qua xã Ea Yông đến thị trấn Phước An. Hai bên đường, những chiếc xe container xếp thành hàng dài chờ “ăn” hàng, chuyên chở xuống các cảng biển. Lạ một điều là trong khi sầu riêng ở các vùng lân cận như huyện Cư Kuin và thành phố Buôn Ma Thuột được ùn ùn chở tới nhập cho các đại lý ở Ea Kênh và Ea Yông, thì các vườn cây “bản địa” lại hầu như “kín cổng cao rào”.
Anh Y Vem Niê ở buôn Jung 1, xã Ea Yông, huyện Krông Păk cũng đang đóng cửa vườn cây. Anh cho biết, có tình trạng này vì người dân ở đây chê giá sầu riêng quá thấp, chỉ hơn 40 triệu đồng/tấn. Với giá như vậy, mỗi héc-ta vụ này cho doanh thu 600 triệu đến 1 tỷ đồng, chỉ bằng 60% của năm ngoái. Đa số các chủ vườn vẫn đang chờ mức giá đẹp hơn.
“Năm ngoái, nhà tôi bán ngay từ đầu vụ, giá 60 triệu đồng/1 tấn. Vườn này hơn 14 tấn, được gần 900 triệu đồng. Năm nay năng suất vẫn như năm ngoái, mà người ta mới trả giá 42.000 đồng/kg nên gia đình chưa bán. Gia đình sẽ đợi giá lên, trái nào chín đành bán hàng chín và như thế sẽ thiệt vì hàng chín so với cắt trên cây giá giảm hơn”, Y Vem Niê chia sẻ.